Paweł Łukaszewski – „Kwartet smyczkowy nr 1” (1994)

1. Adagio
2. Allegro
3. Adagio

Prawykonanie kompozycji — w 1996 roku podczas Festiwalu Nowej Muzyki w Edmonton (Kanada) przez Strathcona String Quartet — zostało uznane przez krytyków muzycznych za wydarzenie tego festiwalu. Podkreślano wówczas zarówno rewelacyjną, namiętną interpretację, jak i niebanalność samego dzieła. Biorący udział w festiwalu kompozytorzy zastanawiali się natomiast „jak to możliwe, żeby ktoś równie młody napisał coś tak świeżego i oryginalnego?”. O prawykonaniu dzieła tak pisał na łamach „Ruchu Muzycznego” Scott Godin: „Kwartet smyczkowy nr 1 jest nieomal klasycznym przedstawicielem swego gatunku — trzyczęściowa forma Adagio–Allegro–Adagio, której część środkowa wyraźnie kontrastuje ze skrajnymi, uderza klasyczną symetrią. Każda z części, bardzo jednolita pod względem materiału muzycznego, jest zamkniętą całością opartą na jednym pomyśle. Przy owej jednolitości fakturalnej Kwartet zachwyca bogactwem rytmicznym i harmonicznym, nie stroniąc od subtelnych nawiązań do szerokiej muzycznej tradycji. Kwartet Łukaszewskiego tym się odróżnia od dziesiątków podobnych utworów jego rówieśników (i nie tylko), że w miejsce kiczowatych, pseudotonalnych gierek lub trywialnych efektów dźwiękowych pojawia się żywa, energiczna muzyka, której synkopy i polirytmia tworzą nowy, niepowtarzalny styl”.

PAWEŁ ŁUKASZEWSKI (ur. 1968) — urodzony w Częstochowie, kompozytor, dyrygent, pedagog i organizator życia muzycznego, specjalizujący się w muzyce sakralnej i chóralnej. W swoim dorobku ma szereg oratoriów i pieśni, dzieł wokalno-instrumentalnych, chóralnych, orkiestrowych, kameralnych oraz na instrumenty solo. Syn kompozytora Wojciecha Łukaszewskiego. Studiował w Akademii Muzycznej w Warszawie, w klasie wiolonczeli Andrzeja Wróbla i w klasie kompozycji Mariana Borkowskiego (uzyskując dyplom z wynikiem celującym). Ukończył również Studium Menadżerów Kultury przy Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Podyplomowe Studium Chórmistrzowskie przy Akademii Muzycznej w Bydgoszczy (kolejny dyplom z oceną celującą). Podczas studiów bierze ponadto udział w Kursie Muzyki Komputerowej w Warszawie, Wakacyjnych Kursach dla Młodych Kompozytorów w Kazimierzu Dolnym, Kursie Muzyki Współczesnej w Krakowie i Kursie Muzycznej Grafiki Komputerowej w Warszawie. W 2000 roku uzyskuje stopień doktora, a w 2006 roku stopień doktora habilitowanego sztuk muzycznych w zakresie kompozycji. Od kilku lat pracuje na stanowisku profesora naukowo-dydaktycznego Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, w 2014 roku otrzymał tytuł naukowy profesora sztuk muzycznych. Członek Związku Kompozytorów Polskich. Prowadzi aktywną działalność jako organizator życia muzycznego, pełniąc funkcję prezesa Stowarzyszenia Musica Sacra i sekretarza Zarządu Stowarzyszenia Laboratorium Muzyki Współczesnej. Zasiada w Radzie Artystyczno-Programowej Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Sakralnej Gaude Mater w Częstochowie, Komisji Kultury i Edukacji Polskiego Komitetu Olimpijskiego i Radzie Akademii Fonograficznej Nagrody Fryderyk. Pomysłodawca i organizator Międzynarodowego Konkursu Młodych Kompozytorów Musica Sacra w Częstochowie. Był również sekretarzem Koła Młodych Związku Kompozytorów Polskich i redaktorem naczelnym miesięcznika „Muzyka21”. Brał udział w pracach jury konkursów kompozytorskich, m.in. Konkursu Kompozytorskiego Musica Sacra, Konkursu Kompozytorskiego na utwór organowy w Warszawie, Konkursu Kompozytorskiego dla Studentów Akademii Muzycznych, Konkursu Kompozytorskiego Vere Passio oraz Jury Nagrody Prezydenta Miasta Częstochowy. Jego utwory były wykonywane w kraju i za granicą, podczas wielu festiwali i koncertów (łącznie ponad 400 wykonań), m.in. we Francji i Włoszech (Festival Internazionale di Musica Contemporanea Musica Viva w Rzymie), w Niemczech (Festiwal Unerhörtemusik w Berlinie), Belgii, Monako, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Rosji, Czechach, Szwecji, Islandii, Danii, Grecji, Kanadzie (5th Edmonton New Music Festival), Chile, Stanach Zjednoczonych i Chinach. W Polsce dzieła Pawła Łukaszewskiego można było usłyszeć m.in. na festiwalach: Muzyki Sakralnej Gaude Mater w Częstochowie, Forum Młodych Kompozytorów w Krakowie, Muzyka w Starym Krakowie, Wratislavia Cantans, Laboratorium Muzyki Współczesnej w Białymstoku, Warszawskie Spotkania Muzyczne, Legnica Cantat, Conversatorium Muzyki Organowej w Legnicy, Dni Muzyki Ryszarda Bukowskiego we Wrocławiu. Dzieła Łukaszewskiego zarejestrowano na ponad 70 polskich i zagranicznych albumach, wydanych m.in. przez Hyperion (dwie płyty autorskie), Acte Préalable, Polskie Nagrania Edition, DUX, Musica Sacra Edition, Signum Records. W 1999 roku kompozycja Winterreise na orkiestrę smyczkową została zaprezentowana przez Narodową Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia pod dyrekcją Jerzego Maksymiuka na prestiżowym koncercie The Last Night of the Proms w Krakowie, który odbywał się pod patronatem księcia Kentu. W ostatnich latach twórczość Pawła Łukaszewskiego zyskała uznanie w Wielkiej Brytanii. Jego dzieła mają swoje prawykonania oraz są wykonywane przez renomowane zespoły chóralne z Londynu i Cambridge: The Kings Singers, The Holst Singers, BBC Singers, Trinity College Choir, Tenebrae, Britten Sinfonia, Polyphony. Paweł Łukaszewski zajmuje się również działalnością dyrygencką. Współpracował m.in. z Chórem Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (jako II dyrygent), z którym odbył szereg tournèes zagranicznych i brał udział w nagraniach 20 albumów oraz przygotował wiele prawykonań i nagrań utworów polskich kompozytorów współczesnych i form wokalno-instrumentalnych. Prowadzi własny zespół — Chór Kameralny Musica Sacra oraz jest dyrektorem artystycznym i dyrygentem Chóru Katedry Praskiej (Warszawa–Praga). Wielokrotny stypendysta, m.in. Urzędu Miasta Częstochowy, ZAiKS-u, Fundacji im. prof. Bogdana Suchodolskiego, Funduszu Promocji Twórczości przy MKiDN. Za swoją twórczość kompozytorską otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. wyróżnienie podczas Konkursu Wspólnoty Akademickiej 1988 w Krakowie za Modlitwę na chór mieszany a cappella, II nagrodę podczas Forum Młodych Kompozytorów 1994 w Krakowie za Winterreise, wyróżnienie podczas Konkursu Młodych Kompozytorów im. Tadeusza Bairda 1994 za Arrampicata na orkiestrę, I nagrodę podczas Konkursu Akademii Muzycznej 1995 w Warszawie — również za Arrampicata, II nagrodę podczas Konkursu Kompozytorskiego im. Adama Didura 1996 w Sanoku za Recordationes de Christo moriendo na mezzosopran i orkiestrę kameralną, II nagrodę podczas Międzynarodowego Konkursu Florilège Vocal de Tours 1998 we Francji za Dwa motety wielkopostne na chór mieszany a cappella, dwie III nagrody ex aequo podczas Konkursu Kompozytorskiego Pro Arte 2003 we Wrocławiu. Ponadto został uhonorowany Nagrodą Prezydenta Miasta Częstochowy za twórczość kompozytorską (1995), Medalem za Zasługi i Nagrodą Kanclerza Bałtyckiej Wyższej Szkoły Humanistycznej w Koszalinie (1998), Odznaką Honorową Zasłużony dla Województwa Koszalińskiego i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998), Nagrodą im. św. Brata Alberta (2006), Srebrnym Medalem Gloria Artis (2011), Nagrodą Prymasa Polski (2011), Medalem Pro Masovia (2014) i Orphee d’Or (2014).

ZNAJDŹ W PROGRAMIE: 11.11.2015 | ŚRODA 18:00 | KONCERT KWARTETOWY
PRZECZYTAJ ARTYKUŁY O WYKONAWCACH: STRING.LAB

ŹRÓDŁA
▪ chopin.edu.pl
▪ lukaszewski.org.uk
▪ Polskie Wydawnictwo Muzyczne — pwm.com.pl
▪ S. Godin, Festiwal, jakich mało, „Ruch Muzyczny” 1997, nr 2, s. 13–15